Parafudr Nedir?

Parafudr Nedir?

Yüksek gerilim tesisini aşırı gerilimlere karşı koruyan cihazlara koruma cihazları denir. Bu koruma cihazlarından bir tanesi de parafudr dur. Parafudrlar, büyük akım darbelerini toprağa ileterek, işletmeyi kesintiye uğratmadan aşırı gerilimleri şebeke izolasyonu içinde zararsız bir hale getirir. Yüksek gerilim aygıtlarında ki yıldırım düşmelerini, hat arızaları ve kesici açması gibi manevralar sonucu meydana gelen aşırı ve zararlı çok yüksek gerilim şoklarını, enerji nakil hatlarında oluşan aşırı gerilimi toprağa deşarj eden, yürüyen dalgaların hasar etkisini önleyen koruma cihazlarına parafudr denir.

Elektrik enerjisi iletiminde yıldırımlara karşı koruma önemli bir güvenlik sorunu olmuştur. Önceleri tesisleri korumak için ark boynuzları ile yada atlamanın az zarar vereceği yerlerde izolasyon azaltılırdı. Tüm bu yöntemler belli bir koruma düzeyi sağlamaktadır. Ama dik alınlı gerilim dalgaları için atlama gerilimini ve izolasyon dayanma seviyesini kontrol etmek zordur.

Dik alınlı aşırı gerilimlerle karşılaşıp çalışmaları durumunda, ark boynuzları, izolasyonda trafolara zarar verecek seviyede zorlanmalara sebep olabilir. 1930 yıllarından beri parafudrlar yıldırımdan korunma sistemi olarak kullanılmıştır. 20 yıldan bu yana parafudurlar daha çok 5 manevra aşırı gerilimlerine karşı kullanılmaya başlanmıştır. Normal olarak, manevra aşırı gerilimleri 245 kV’un üstündeki şebekelerde önemlidir. Normalde parafudrlar yalıtkan haldedir. Ancak üstünden büyük akımlar geçirerek toprağa iletir. Aşırı akımın etkisi geçtiği zaman yeniden eski durumuna (yalıtkan) döner. güç trafoların yüksek gerilim buşinglerinin enerji besleme ve toprak tarafında eklatörler (ark boynuzu) bağlanmış olarak imalatları yapılmaktadır. Transformatörlerin montajı sırasında ark boynuzu uçlarının birbirine baktığı ve mesafelerinin kontrolü bozulduysa ayarlanması gerekir.